'Ο σκοπός του πολέμου δεν είναι να πεθάνεις για την πατρίδα σου, αλλά να κάνεις το άλλο καθίκι να πεθάνει για τη δική του'. George S. Patton, 1885-1945, Αμερικανός στρατηγός
Ο πόλεμος, το ανώτερο συμπαντικό φαινόμενο, είναι αναπόφευκτος στη ζωή των ανθρώπων. Οι φιλειρηνιστές και τα διάφορα αντιπολεμικά κινήματα βασίζουν την συνθηματολογία τους σε μία ουτοπική συνείδηση, η οποία απέχει κατά πολύ απ' το να αναφέρεται στις πραγματικές συνθήκες της ζωής. Ο πόλεμος αποτελεί ένα όργιο σαδισμού και θανάτου, μία ατελείωτη σειρά βιαιοπραγιών και αντι-θηριωδιών. Για τον σύγχρονο άνθρωπο των μεγαλουπόλεων, ο πόλεμος ισοδυναμεί με την συστηματική τρομοκρατία μεταξύ των ενόπλων δυνάμεων των κυβερνήσεων. Οποιαδήποτε άλλη αναμέτρηση, μικρότερης εμβέλειας ή εντάσεως, θεωρείται εξέγερση ή έγκλημα κι υπάγεται σ' ένα διαφορετικό σύνολο κανόνων. Βάσει καταγραφών, τα θύματα των πολέμων στην ανθρώπινη ιστορία ανέρχονται σε 150 εκατομμύρια με 1 δισεκατομμύριο. Σε μία διάρκεια 3.400 χρόνων, η ανθρωπότητα έζησε εν ειρήνη μονάχα στα 268 απ' αυτά, δηλαδή σε ποσοστό μόλις 8%. Αυτό το στατιστικό στοιχείο αποδεικνύει πως ο πόλεμος αποτελεί την μόνη πραγματικότητα στην ζωή των ανθρώπων. Η αποφυγή του πολέμου αποτελεί την εξαίρεση κι όχι το αντίθετο όπως διατείνονται οι πασιφιστές. Ο πόλεμος είναι εναρμονισμένος με την φύση κι η αποφυγή του οδηγεί στην αντι-φυσική τάξη πραγμάτων στην οποία ζούμε σήμερον. Μονάχα στον 20ο αιώνα, 43 πολεμικές αναμετρήσεις έλαβαν χώρα στη Γη, συμπεριλαμβανομένου των 2 Παγκοσμίων Πολέμων. Στις συγκρούσεις αυτές εκτιμάται πως έχασαν τη ζωή τους 85 εκατομμύρια άνθρωποι. Στον αριθμό αυτό δεν περιλαμβάνονται οι έμμεσοι θάνατοι, οι οποίοι οφείλονται στην πείνα και τις αρρώστιες που προκλήθηκαν απ' τον πόλεμο, καθώς έτσι προστίθενται επιπλέον μισό δισεκατομμύριο θάνατοι.
Οι πόλεμοι επί του συνόλου προκαλούν θηριώδιες. Στον εμφύλιο πόλεμο της Λιβερίας, στον οποίον τα 2/3 των επαναστατών ήσαν ηλικίας 12-17, υπάρχουν αναφορές για βιασμούς, κατάποση αίματος και κανιβαλισμούς. Η Δημοκρατία της Λιβερίας είναι κράτος της δυτικής Αφρικής. Συνορεύει με την Ακτή Ελεφαντοστού, την Γουινέα και την Σιέρρα Λεόνε, ενώ βρέχεται δυτικά απ' τον Ατλαντικό Ωκεανό. Απ' το 1989, η Λιβερία έχει ζήσει δύο εμφυλίους πολέμους, τον πρώτο μεταξύ 1989–1996 και τον δεύτερο μεταξύ 1999–2003, που είχαν αποτέλεσμα να καταστραφεί η οικονομία του κράτους και να δημιουργηθεί κύμα προσφύγων σ' άλλες αφρικανικές χώρες. Οι στρατιώτες έβαζαν στοιχήματα για τα έμβρυα των εγκύων γυναικών, ενώ τις ξεκοίλιαζαν για να δουν ποιός θα κέρδιζε το στοίχημα. Η διεξαγωγή του πολέμου καθορίζεται από 2 παράγοντες: τη φύση των όπλων που διατίθενται και τους τρόπους μεταφοράς των. Όταν ο αρχαίος ρωμαϊκός στρατός δεν πολεμούσε, ασχολούνταν με την ανοικοδόμηση. Στη σύγχρονη εποχή, ωστόσο, οι περισσότεροι στρατοί είναι απολύτως αντιπαραγωγικοί.
Σύμφωνα με τον ιστορικό Lewis Mumford ('Ο Μύθος της Μηχανής', 'Τέχνη και Τεχνική', 'Οι Μεταμορφώσεις του Ανθρώπου', 'Η Ιστορία των Ουτοπιών', 'Η Προσωπικότητα στην Ιστορία', 'Η Ουτοπία, οι Δαίμονες της Ψυχής κι η Προοπτική του Ανθρώπου' στα ελληνικά απ' τις εκδόσεις Ύψιλον και Νησίδες), 'ο στρατός ισοδυναμεί μ' ένα σώμα απλών καταναλωτών'. Μονάχα μεταξύ 1948-2003, οι Ηνωμένες Πολιτείες δαπάνησαν 15 τρισεκατομμύρια δολάρια για στρατιωτικούς σκοπούς. Το ποσό υπερέβη τον πλούτο των Ηνωμένων Πολιτειών (την αξία των εργοστασίων, των κατοικιών, των σχολείων, των νοσοκομείων, των γεφυρών, των δρόμων). Τα οπλικά συστήματα αποτελούν τα απόλυτα καπιταλιστικά προϊόντα. Μ' αυτά καταστρέφουν άλλα προϊόντα, μπορούν να χρησιμοποιηθούν μονάχα μία φορά, ενώ το υψηλό κόστος τους αποφέρει μεγάλα κέρδη στους κατόχους των.
Στις 19 Σεπτεμβρίου του 1356 στη μάχη του Πουατιέ, οι αγγλικές δυνάμεις με επικεφαλής τον Εδουάρδο τον επονομαζόμενο Μαύρο 'Πρίγκηπα' νίκησαν τις γαλλικές δυνάμεις κι αιχμαλώτισαν τον Βασιλιά Ιωάννη τον Β΄ της Γαλλίας. Ο Ιωάννης ο Β' με 16.000 στρατιώτες στο πλευρό του πήγε στο Πουατιέ για να δώσει μάχη με τον 'Μαύρο Πρίγκηπα', που είχε την μισή στρατιωτική του δύναμη. Παρότι μπορούσε να τον περικυκλώσει, ώστε ο Πρίγκηπας να λιμοκτονήσει, όπως τον συμβούλευσαν οι στρατηγοί του, ο Βασιλιάς δεν τους άκουσε κι έχοντας βέβαιη την νίκη του προχώρησε σε απευθείας επίθεση. Οι Άγγλοι συνέτριψαν για άλλη μια φορά τους Γάλλους, αφού οι πολύ εμπειροπόλεμοι Άγγλοι τοξότες αποδεκάτισαν τον στρατό του. Ο Ιωάννης ο Β΄ συνελήφθη και μεταφέρθηκε αιχμάλωτος στο 'Windsor Castle' στην Αγγλία, κι άφησε αντικαταστάτη του στην κυβέρνηση της Γαλλίας τον μεγαλύτερο αδελφό του, Κάρολο. Μετά από 2 χρόνια ειρήνης (1359), ο Εδουάρδος ο Γ΄ ζήτησε απ' τον δελφίνο Κάρολο να του αποδοθεί ολόκληρη η Δυτική Γαλλία και το αστρονομικό ποσό των 4.000.000 γαλλικών εκιού, προκειμένου να ελευθερώσει τον πατέρα του. Ο δελφίνος απέρριψε το αίτημα, κάτι που έκανε τον αλαζόνα Εδουάρδο να το βρει σαν δικαιολογία να επιτεθεί στην Γαλλία. Ο Εδουάρδος ο Γ΄ με τον στρατό του κατέστρεψαν τις Γαλλικές επαρχίες, αποφεύγοντας να έρθουν σ' απευθείας σύγκρουση με τους Γάλλους, ώστε να τους εξαναγκάσουν να παραδοθούν. Τελικά ήρθαν σε συμφωνία και στον Εδουάρδο δόθηκε το 1/3 της Γαλλίας συμπεριλαμβανόμενης της Ακουιτανίας, ενώ έπεσε το ποσό των λύτρων στα 4.000.000 εκιού. Ο Ιωάννης ο Β΄ αφήνοντας σαν εγγύηση τον 2ο υιό του, τον Λουδοβίκο τον Α΄ του Ανζού, επέστρεψε στην Γαλλία, δεν κατάφερε να συγκεντρώσει το ποσό των λύτρων που του ζητήθηκε, επέστρεψε στην Αγγλία και πέθανε σε αιχμαλωσία το 1364.
Μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, οι Ιάπωνες έχασαν αυτό που ονομάζουν 'Ιερό Πόλεμο για την Απελευθέρωση 1 Δισεκατομμυρίου Ασιατών' κι αυτό επέφερε την θανατική καταδίκη για πολλούς εκ των ηγετών τους, διά απαγχονισμού. Σήμερον, οπόταν οι 'εγκληματίες πολέμου' κερδίζουν έναν πόλεμο καταδικάζουν σε σκληρές ποινές όσους χάνουν. Συνεπώς, ο όρος 'εγκληματίας πολέμου' έχει ένα πολύ σχετικό περιεχόμενο και μπορεί ν' αποδοθεί κατά το δοκούν, σύμφωνα με το 'Οι νικητές όχι μόνο γράφουν την ιστορία, αλλά και τη διορθώνουν όσες φορές χρειαστεί' του Κώστα Δεσποινιάδη. Στα χρόνια του Χριστού, ο πληθυσμος της Γης εκτιμάται πως ανερχόταν στα 200 εκατομμύρια ανθρώπους. Στην διάρκεια του 20ου αιώνος, περισσότεροι από 100 εκατομμύρια άνθρωποι (άνδρες, γυναίκες, παιδιά) έχασαν τη ζωή τους εξαιτίας των πολέμων. Στους σύγχρονους πολέμους που αποτελούν ακραία παραδείγματα στρατηγικού εγκλήματος, η ανθρώπινη ζωή δεν έχει καμία αξία κι ως εκ τούτου δεν λογίζονται καταπώς πρέπει τα θύματα εξαιτίας αυτών. Αρκεί να λάβει κανείς υπ' όψιν του πως το 80% των ανδρών που γεννήθηκαν στη Σοβιετική Ένωση το 1923, δεν επέζησαν του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου.
Το 1968, οι Αμερικανοί κατέστρεψαν ολοσχερώς ένα χωριουδάκι που λεγόταν 'Ben Tre' στο νότιο Βιετνάμ. Ένας Αμερικανός αξιωματικός του στρατού, σχολίασε το γεγονός ως εξής: 'Έπρεπε να το καταστρέψουμε, προκειμένου να το σώσουμε'. Όλως 'περιέργως', οι Αμερικανοί στην διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου, προκειμένου να (δια)σώσουν την Δημοκρατία, την υπονόμευσαν μέσω της κατασκοπείας που έφτασε σε σημείο ψυχασθένειας στην διάρκεια του 'Ψυχρού Πολέμου', μέσω του υπηρεσιακού απορρήτου, της στρατολόγησης, της υπερβολικής φορολόγησης, της λογοκρισίας.
Όποια κι αν είναι η ωμότητα του σύγχρονου πολέμου και το κόστος σε ανθρώπινες ζωές, αυτός αποφέρει δόξα, δύναμη και πλούτο σε μία ελίτ που επωφελείται τα μάλλα απ' αυτόν. Απ' τους 164 αποφοιτήσαντες της Ακαδημίας του West Point στις Ηνωμένες Πολιτείες, της τάξεως του 1915, οι 61 εξ αυτών ανελίχθησαν σε Στρατηγούς (δύο με 5 αστέρια, δύο με 4 αστέρια, επτά με 3 αστέρια, πενήντα με 2 αστέρια κι ένας με 1 αστέρι). Όταν ο φέρων 5 αστέρια Αμερικανός Στρατηγός Douglas MacArthur έχασε στις Φιλιππίνες, κατέφυγε στην Αυστραλία, όπου του απενεμήθη το 'Μετάλλιο της Τιμής'. Το φαιδρό ήτο πως του απενεμήθη ανήμερα της Πρωταπριλιάς. Ενδιαφέρον έχει κι η περίπτωση του Dwight Eisenhower, ο οποίος ξεκίνησε στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο ως Αντισυνταγματάρχης. Μέχρι τον Ιούνιο του 1942, ο Eisenhower ήτο Διοικητής των Συμμαχικών Δυνάμεων στο μέτωπο της Ευρώπης, μολονότι δεν είχε κάποια ανάλογη πολεμική εμπειρία για να διαχειριστεί μία πολεμική σύγκρουση. Οργάνωσε και διηύθυνε την απόβαση των Συμμάχων στην Νότιο Αφρική, ενώ το 1943 διορίστηκε ανώτατος διοικητής των Συμμαχικών Δυνάμεων κατά την Απόβαση της Νορμανδίας, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι το τέλος του πολέμου ανερχόμενος στον βαθμό του Αρχιστράτηγου (Στρατηγός 5 αστέρων). Η θέση που του εμπιστεύτηκαν παρ' όλο που μάχιμα δεν διέθετε αντίστοιχη πείρα ήτο αποτέλεσμα της διπλωματικής ισορροπίας που απαιτούσε ο πόλεμος μεταξύ των Συμμάχων κι ειδικά της Αγγλίας, όπου οι προστριβές με τον Στρατάρχη Bernard Law Montgomery ήσαν συχνές στο παρασκήνιο. Το 1953, κατέστη Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών.
Η εναντίωση στον πόλεμο αποτελεί κάτι το επικίνδυνο, καθώς θίγει συμφέροντα. Κατά τη διάρκεια των 2 Παγκοσμίων Πολέμων σ' όλες τις χώρες που συμμετείχαν, όσοι ανοιχτά αμφισβήτησαν τη νομιμότητα των συγκρούσεων, είτε αγνοήθηκαν, είτε περιφρονήθηκαν, είτε εξορίστηκαν, είτε κυνηγήθηκαν, είτε φυλακίστηκαν, είτε ενίοτε εκτελέστηκαν ως αντιφρονούντες ή κατάσκοποι του εχθρού. Ο πόλεμος, ως ένα ρευστό συμπαντικό φαινόμενο σύμφωνα με τον Ηράκλειτο, ως 'πατήρ πάντων', δεν γνωρίζει αθώους κι ενόχους, δίκαιο και άδικο. Όπως ελέχθη προηγουμένως, ο όρος 'εγκληματίας πολέμου' διαφέρει ως προς το περιεχόμενό του και συντάσσεται κατά το δοκούν απ' τους εκάστοτε νικητές. Στον πόλεμο λογίζονται ως αντιφρονούντες, κατηγορούνται ως 'κατάσκοποι' ή 'συνεργάτες του εχθρού' όσοι παραβιάζουν την γραμμή του καθεστώτος. Ό,τι συμβαίνει και στη Δημοκρατία. Ανεξαρτήτως αν υφίσταται Δημοκρατία ή δεν υφίσταται, όσοι εκφράζουν αντιρρήσεις ή ενστάσεις για το περιεχόμενο που της αποδίδεται απ' την εκάστοτε Κυβέρνηση, στιγματίζονται ως 'εχθροί του καθεστώτος' ή ως 'εχθροί της Δημοκρατίας'. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ουδείς έχει καταδικαστεί για πολεμοκαπηλία, εν αντιθέσει προς τους διαδηλωτές αντιπολεμικών κινημάτων. Στην ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών μονάχα μία φορά ένα αντιπολεμικό κίνημα επέτυχε τον σκοπό του. Στην περίπτωση του Πολέμου στο Βιετνάμ.
Η ίδρυση αποικιών είναι μία άλλη μορφή επεκτατικού πολέμου. Μολονότι η ανάγκη χρηματικής υποστηρίξεως εξασθενεί οικονομικά ένα Έθνος, αυτή αποφέρει κέρδη στις ελίτ που τις απομυζούν. Σύμφωνα πάλι με τον ιστορικό Lewis Mumford 'Οι τοκογλυφικές ολιγαρχίες χρηματοδοτούν την ασύμμετρη πολιτική του πολέμου στο εσωτερικό τους και στη συνέχεια ζουν πολυτελώς χάρη στο πλιάτσικο που κάνουν σ' αυτές'. Το ρευστό καθεστώς στις αποικίες οφείλεται στο ότι οι διοικητές τους ορίζονται απ' τις ίδιες τις ελίτ, ώστε να κυβερνούν τυραννικά, να διατηρείται η δουλεία και να πολλαπλασιάζονται τα κέρδη γι' αυτούς. Οι μάζες, εν τω μεταξύ, πληρώνουν αβάσταχτους φόρους και θυσιάζουν τη ζωή τους στο όνομα της ελευθερίας. Στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, οι στρατιώτες πληρώνονταν 30 δολάρια μηνιαίως, κι απ' αυτά υποχρεούντο να πληρώσουν 6 δολάρια για την λεγόμενη 'αυτασφάλισή' τους. Σύμφωνα με τον τότε Διοικητή των Πεζοναυτών των Ηνωμένων Πολιτειών Smedly Butler, ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος ανέδειξε άλλους 21.000 νέους Αμερικανούς εκατομμυριούχους και δισεκατομμυριούχους. Φυσικά, στον αριθμό αυτό δεν περιλαμβάνονται οι κερδοσκόποι που παραποίησαν τις φορολογικές δηλώσεις τους.
Ο όρος 'ψυχολογικός πόλεμος' οφείλει την προέλευσή του στους Γερμανούς Εθνικοσοσιαλιστές κι ως τέτοιος εισήχθη το 1941. Αυτή η μορφή του πολέμου αποτελεί έναν πόλεμο εναντίον της ίδιας της νόησης του εχθρού. Μέσω αυτού ο εχθρός καταβάλλεται ευκολότερα. Άλλωστε αυτό διδάσκει η πανάρχαια 'Τέχνη του Πολέμου' του Sun Tzu. Είναι ένας πόλεμος στον οποίο τα ψυχολογικά τεχνάσματα πρωτεύουν των όπλων. Στον 'Πόλεμο της Αλγερίας' που διεξήχθη μεταξύ 1954-1962, χρησιμοποιήθηκαν ευρέως όπλα-μέθοδοι ψυχολογικού πολέμου, 2 τύπων: α) Ψυχολογικός πόλεμος που έβαλε απευθείας κατά του εχθρού ώστε να υπονομεύσει την θέλησή του ν' αντισταθεί και β) Ενέργειες ψυχολογικού πολέμου που έβαλαν απευθείας κατά του πληθυσμού και των γαλλικών δυνάμεων ασφαλείας, ώστε να ενδυναμώσουν το ηθικό, την πίστη και την μαχητικότητα. Οι Γάλλοι ονόμασαν αυτές τις δύο τεχνικές 'Καταστροφή και Ανακατασκευή'.
Μέσα από μία σειρά από διεθνείς συμφωνίες που εσυνήφθησαν μεταξύ 1857-1907, ο πόλεμος κατέστη απολύτως ξεχωριστό φαινόμενο απ' την εγκληματικότητα. Σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες, μονάχα η θεσμοθετημένη βία για λογαριασμό του κράτους είναι επιτρεπτή. Οι στρατιώτες υποχρεούνται να φορούν επίσημη στολή, να φέρουν τον οπλισμό που τους χορηγείται και ν' ακολουθούν τις εντολές του επικεφαλής των. Οι στρατιώτες δεν πρέπει να παραβιάσουν ποτέ την ανακωχή ή να πάρουν αυτόκλητα τα όπλα και πάλι, ακόμα κι εάν συλληφθούν (ως αιχμάλωτοι πολέμου). Οι άμαχοι πρέπει να παραμείνουν σε ουδετερότητα κι ως εκ τούτου δεν τους επιτρέπεται ν' αναμειχθούν στον πόλεμο. Μολονότι οι κανόνες του πολέμου είναι αξιέπαινοι και πρέπει να τηρηθούν στο ακέραιο, τις περισσότερες φορές φαντάζουν παράλογοι, ώστε να τηρηθούν. Έτσι παρότι απαγορεύονται βάσει των κανόνων του πολέμου οι βόμβες διασποράς, οι θερμοπυρηνικές βόμβες επιτρέπονται.
Aναμφίβολα, η Μάχη του Σομ ('Battle of the Somme') παραμένει μέχρι σήμερα μία απ' τις πιο αιματηρές στην ιστορία της ανθρωπότητας. Στην μάχη αυτή αποτυπώνεται η παραφροσύνη και το μεγαλείο του πολέμου μαζί. Ούτε λίγο-ούτε πολύ 1.200.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν εκατέρωθεν, δίχως να επιτευχθεί οτιδήποτε. Παρά τις εκατέρωθεν απώλειες, δεν επετεύχθη η κατάρρευση του γερμανικού Δυτικού Μετώπου στην οποία ευελπιστούσαν οι Σύμμαχοι. Ο Αμερικανικός Εμφύλιος ήτο καταστρεπτικός από κάθε άποψη. Ένας οικονομικός ιστορικός υπολόγισε πως αν ο πόλεμος είχε αποφευχθεί, τα χρήματα που δαπανήθηκαν ήσαν αρκετά, ώστε να εξαγορασθεί η ελευθερία των σκλάβων, να τους δοθεί κατοικήσιμη Γη και να τους επιστραφούν χαμένοι μισθοί 100 ετών. Στην περίπτωση του Βιετνάμ, η στρατιωτική επέμβαση των Ηνωμένων Πολιτειών δεν μπορεί να αιτιολογηθεί παρά το γεγονός ότι έστω κι ένας Βιετναμέζος αντάρτης δεν ζημίωσε έναν Αμερικανό πολίτη σε επίπεδο περιουσίας ή προκάλεσε κάποιον τραυματισμό. Οι Ηνωμένες Πολιτείες υπαινίχθησαν πως ο πόλεμος ήτο απαραίτητος για την ασφάλεια τους, λόγω του 'κομμουνιστικού κινδύνου'. Αρκεί να σκεφτεί κανείς πως η Washington βρίσκεται γεωγραφικά εγγύτερα στον νότιο πόλο παρά στο Hanoi του Βιετνάμ.
Το 1969 ζήσαμε τον λεγόμενο 'Πόλεμο του Ποδοσφαίρου' ('La guerra del fútbol' στα ισπανικά) ή τον 'Πόλεμο των 100 ωρών', μεταξύ του El Salvador και της γειτονικής Honduras. Ο πόλεμος ήτο οικονομικής φύσεως ως προς τα κίνητρά του, καθώς υπήρχε διένεξη εξαιτίας της μεταναστεύσεως απ' το El Salvador στην Honduras. Στον 2ο προκριματικό γύρο της διοργανώσεως 'Συνομοσπονδία των Ποδοσφαιρικών Ενώσεων της Βόρειας, Κεντρικής Αμερικής και Καραϊβικής' στο πλαίσιο του Παγκοσμίου Κυπέλλου το 1970 υπό την αιγίδα της FIFA, οι δύο χώρες επιχείρησαν να λύσουν τις διαφορές τους. Αφορμή στάθηκε το γκολ στο τελευταίο λεπτό της αναμετρήσεως που επέτυχε η ομάδα του El Salvador εναντίον της Honduras. Στις 14 Ιουλίου του 1969, ο Στρατός του El Salvador εξαπέλυσε επίθεση εναντίον της Honduras. Ο περίφημος 'Οργανισμός Αμερικανικών Κρατών' διαπραγματεύθηκε την κατάπαυση του πυρός το βράδυ της 18ης Ιουλίου (εξ ου 'Πόλεμος των 100 ωρών'), η οποία τέθηκε σε ισχύ στις 20 Ιουλίου, οπόταν τα στρατεύματα του El Salvador απεσύρθησαν στις αρχές Αυγούστου. Ο πόλεμος αυτός ξεκίνησε εντός ολίγων ωρών, γεγονός το οποίο προδίδει πως οι δύο πλευρές 'ήταν στα μαχαίρια' κι απλώς αναζητούσαν την αφορμή. Το αποτέλεσμα αυτής της διαμάχης των '100 ωρών' ήτο 3.000 νεκροί και 6.000 τραυματίες...
Σε σπάνιες περιπτώσεις, ωστόσο, η λογική μπορεί να επικρατήσει. Το 1078, κατά την 'Πολιορκία της Σεβίλλης', ο Βασιλιάς Alfonso ο 6ος, υποκίνησε μία πολιορκία προκειμένου να εκδιώξει τους Μαυριτανούς. Όταν ο κυβερνήτης των Μαυριτανών, Al-Mutamid, έμαθε ότι ο Βασιλιάς Alfonso ο 6ος ήτο φανατικός σκακιστής, απέστειλε τον Μαυριτανό πρωταθλητή στο σκάκι, τον Ibn-Ammar, προκειμένου να παίξει το βασιλιά για την κατοχή της πόλης. Ο Ibn-Ammar κέρδισε το διαγωνισμό κι οι Καστιλιανοί τήρησαν τον λόγο τους κι απεσύρθησαν. Σύμφωνα με τον συγγραφέα του διάσημου ειδικού του ανταρτοπόλεμου Hans. von Dach, 'Ολική Αντίσταση' (εκδόσεις Eurobooks), οι τακτικοί στρατοί εφοδιάζονται απ' τα εργοστάσια, τις αποθήκες και σταθμούς. Τα αντάρτικα σώματα, επειδή 'ζουν στο πετσί τους τον πόλεμο', είναι αναγκασμένοι να κλέψουν απ' οπουδήποτε το οτιδήποτε χρειάζονται. Στον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, ένα τμήμα τεθωρακισμένων κατανάλωνε περί τα 100.000 λίτρα βενζίνης ημερησίως. Οι Γερμανικές Δυνάμεις θεώρησαν ότι ήτο επ' ωφελεία τους να εισβάλλουν στην παγωμένη Σοβιετική Ένωση. Όμως τα προβλήματα ανεφοδιασμού των δυνάμεων των εντάθησαν, καθώς οι δυνάμεις τους μειώνονταν σ' ένα εχθρικό περιβάλλον. Καθόσον η τεχνολογία εξελίσεται, το να χρησιμοποιηθεί στην κατασκευή οπλικών συστημάτων αποτελεί το εύκολο κομμάτι. Η κατασκευή μίας ατομικής βόμβας απαιτεί λιγότερη εμπειρία απ' την κατασκευή ενός πυρηνικού σταθμού ηλεκτροπαραγωγής. Η τεχνολογία έχει χρησιμοποιηθεί πολλάκις με καταστροφικά αποτελέσματα. Στην περίφημη Μάχη του Ομντουρμάν ('Battle of Omdurman') το 1898, οι Βρετανοί υπό τον Στρατηγό Horatio Kitchener χρησιμοποίησαν πολυβόλα εναντίον των Σουδανών. Οι βρετανικές δυνάμεις απόλεσαν μονάχα 43 άνδρες, ενώ κατέστρεψαν έναν στρατό 52.000 Σουδανών. Γι' αυτό χρειάστηκαν 500.000 φυσίγγια. Η τεχνολογία όμως χωλαίνει στη χρήση της όταν ο εχθρός διακρίνεται από εξυπνάδα. Στην περίπτωση του Πολέμου στο Βιετνάμ, ένα ελαφρύ πεζικό δίχως να υποστηρίζεται από αεροπορικές δυνάμεις, με δυνάμεις πυροβολικού που δεν υπερέβαιναν τα μετακινούμενα κανόνια (που στηρίζονται σε 2 τροχούς), ουσιαστικά γονάτισαν την προηγμένη από τεχνολογικής απόψεως στρατιωτική υπερδύναμη των Ηνωμένων Πολιτειών. Όσον αφορά την στρατιωτική τεχνολογία, ισχύει ο γενικός κανόνας: όσο απλούστερο είναι το περιβάλλον, τόσο πιο αποτελεσματική είναι η τεχνολογία. Τα όπλα υψηλής τεχνολογίας είναι πιο αποτελεσματικά όταν χρησιμοποιούνται σε περιβάλλοντα με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, όπως ο αέρας, η θάλασσα, η έρημος. Είναι λιγότερο αποτελεσματικά σε σύνθετα περιβάλλοντα, όπως είναι οι δομημένες αστικές περιοχές. Εξ ου και το αντάρτικο πόλεων μπορεί να αποδώσει μεγαλύτερα οφέλη όσον αφορά την διεξαγωγή ενός πολέμου στο εσωτερικό μίας χώρας απ' ότι ένας ανοικτός πόλεμος. Ένας εσωτερικός πόλεμος που προκαλείται από ένα αυτονομιστικό κίνημα μπορεί να εξουθενώσει την οικονομία μίας χώρας, ούτως ώστε να υποκύψει στον εκάστοτε ξένο παράγοντα που καιροφυλακτεί, ώστε ν' αδράξει οφέλη απ' την αδυναμία της. Ο εσωτερικός πόλεμος μπορεί να προκληθεί με αμέτρητους τρόπους.
Όλοι οι εμπόλεμοι ψεύδονται στην διάρκεια του πολέμου. Αυτά είναι τα λόγια του δημοσιογράφου John Laurence που μετέδιδε τα ανακοινωθέντα του αμερικανικού Πενταγώνου στην διάρκεια του Πολέμου στο Βιετνάμ: 'Αναλόγως της περιστάσεως, τα ψέματα είναι απαραίτητα. Οι απολογισμοί των θυμάτων που ανακοινώνονταν ήσαν σκοπίμως υπερβολικοί'. Κάθε πολίτης που σκοτωνόταν ή τραυματιζόταν ή συλλαμβανόταν, αυτομάτως στις ανακοινώσεις παρουσιαζόταν ως κάποιος εχθρός που σκοτώθηκε, τραυματίστηκε ή συνελήφθη. Λεπτομέρειες όσον αφορά την έκβαση των μαχών αναπροσαρμόζονταν, ώστε να φαίνονται πάντοτε ευνοϊκές προς την πλευρά των Ηνωμένων Πολιτειών. Οι επιτυχημένες ενέδρες του εχθρού δεν αναφέρονταν ποτέ, όπως ούτε και τα λάθη των Αμερικανών σε κάθε επίπεδο. Η παραποίηση των γεγονότων ήτο συστηματική. Σύμφωνα με τον Γερμανό ιστορικό Hans Delbruck υφίστανται 2 τύποι πολέμου: α) Ο πόλεμος που διεξάγεται με στρατηγικό σχεδιασμό για την εκμηδένιση του εχθρού και β) Ο πόλεμος που διεξάγεται με στρατηγικό σχεδιασμό για την εξάντληση του εχθρού. Στην πρώτη περίπτωση επιχειρείται ο εχθρός να εξαναγκαστεί να δώσει μία αποφασιστική μάχη, στην οποία θα συντριβεί ολοκληρωτικά κι η ήττα του θα επιφέρει την λήξη του πολέμου και στην δεύτερη περίπτωση επιχειρείται μέσα από μάχες, ελιγμούς κι οικονομική εξάντληση να ηττηθεί.
Για να κερδηθεί ο πόλεμος πρέπει να καινοτομήσει κανείς στην ευελιξία των μέσων κι όχι στην εξέλιξη των μέσων. Επίσης, κανένα μέσο δεν είναι αποτελεσματικό επ' αορίστω, ανεξαρτήτως πόσο πρωτότυπο κι άγνωστο μπορεί να είναι στον εχθρό. 'Είναι αδύνατο να κερδίζεις τον πόλεμο, όπως είναι αδύνατο να κερδίζεις το σεισμό', όπως είπε η Jeannette Rankin.
