Όταν μιλούσαν δυνατά τα περίστροφα κι οι συνεργάτες του εχθρού ξεψυχούσαν
Ο Έλληνας δακρύζει στο άκουσμα της ΕΟΚΑ, στο άκουσμα των ονομάτων των αγωνιστών που έδωσαν το αίμα τους για τη λευτεριά της Κύπρου. Το ίδιο ισχύει και για κάθε άλλη σκλαβωμένη γη του Ελληνισμού. Σε εμάς όμως δεν ταιριάζουν τα δάκρυα, παρά μονάχα η συνέχιση του τίμιου κι ανυπέρβλητου αγώνα της, δίχως να υπολογίζουμε τις συνέπειες και το κόστος αυτών των επιλογών. Η βρετανική προπαγάνδα στρέφεται εναντίον του απελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ, βασιζόμενη στο ψέμα και την διαστρέβλωση των γεγονότων. Οι οπαδοί της φούστας τολμούν να σπιλώνουν τους παντελονάτους αγωνιστές της ΕΟΚΑ, της οργάνωσης που τα έβαλε με μία ολόκληρη Αυτοκρατορία και παρέδωσε μαθήματα ανταρτοπολέμου σ' όλες τις στρατιωτικές σχολές του κόσμου. Οι αντάρτες δεν σκέφτονται το 'ύστερα', αλλά ζουν το 'τώρα'. Οι Βρετανοί χαρακτηρίζουν την ΕΟΚΑ ως μία τρομοκρατική οργάνωση που δολοφονούσε 'αθώους' πολίτες και κυνηγούσε τους αριστερούς. Αθώοι δεν λογίζονται ποτέ όσοι συνεργάζονται με τους Βρετανούς, τους Εβραίους, τους Τούρκους ή όποιους άλλους προωθούν την σκλαβιά του νησιού της Αφροδίτης κι όχι μόνο. Όσοι εμποδίζουν τον δίκαιο απελευθερωτικό αγώνα κατατάσσονται στους προδότες που πρέπει να εξοντωθούν απ' το κίνημα. Η αριστερά μας έχει συνηθίσει στις εξοντώσεις των αντιφρονούντων.
Ο Robert Egby είναι Βρετανός άθεος συγγραφέας κι επαγγελματίας φωτογράφος. Σύντομα κατέστη ένας διεθνούς φήμης φωτογράφος-ανταποκριτής που είχε την τύχη να συναντήσει 'βασιλιάδες και φονιάδες'. Συνελήφθη στη Βαγδάτη επειδή φωτογράφιζε τους βασιλιάδες την ώρα που δειπνούσαν. Είναι συγγραφέας του έργου 'Kings, Killers, and Kinks in the Cosmos' που περιλαμβάνει 70 σπάνιες φωτογραφίες από γεγονότα που σημάδεψαν το δεύτερο μισό του προηγούμενου αιώνα. Του ανήκει και το φανταστικό 'Pentadaktylos' που αναφέρεται στον αγώνα ενός Βρετανού Αξιωματικού να σώσει τον γιο του, όντας προϊόν μίας παράνομης ερωτικής σχέσης, ο οποίος έχει πια ενταχθεί στις τάξεις της ΕΟΚΑ. Σύμφωνα με την υπόθεση αυτού, ο Βρετανός Αξιωματικός επιστρέφει στην Κύπρο έπειτα από 18 ολόκληρα χρόνια για να συναντήσει τον γιο του. Βρίσκεται αντιμέτωπος με τον αγώνα για την αποτίναξη του βρετανικού ζυγού, εις τον οποίον ο γιος του συμμετέχει ενεργά. Ο 17χρονος γιος του είναι πλέον ένας αντάρτης κι η αγάπη του πατέρα του σβήνει. Ο Egby είχε την ευκαιρία να συναντήσει Βρετανούς που συμμετείχαν στις εχθροπραξίες εναντίον της ΕΟΚΑ όσο κι αγωνιστές της ΕΟΚΑ.
Εικόνες 0-1: Η φωτογραφία αυτή αποτυπώνεται ως προϊόν τρομοκρατίας στην βρετανική κτήση της Κύπρου. Το 1956, η Δροσούλα Δημητριάδου στέκει πλάι στο νεκρό σώμα του μνηστήρα της, Bonici Mompalda, ο οποίος πυροβολήθηκε από έναν μαχητή της ΕΟΚΑ στην οδό Ιπποκράτους. Η φωτογραφία έκανε το γύρο του κόσμου, ενώ για αντιπροπαγανδιστικούς λόγους δεν δημοσιεύτηκε στους Times. O Egby έλαβε έπαινο για την συγκεκριμένη φωτογραφία απ' τον βρετανικό τύπο το 1956. Ο εκτελεστής αποδείχτηκε κατόπιν του απελευθερωτικού αγώνα ότι ήταν ο ύστερος Πρόεδρος της Κύπρου μεταξύ 15 Ιουλίου 1974 και 23 Ιουλίου 1974, Νικόλαος Σαμψών. Ο Σαμψών μνημονεύεται για τη δημιουργία του λεγομένου 'μιλίου του θανάτου', στην οδό Λήδρας στην παλιά πόλη της Λευκωσίας, σημείο όπου αρκετοί Βρετανοί στρατιώτες εκτελέστηκαν απ' την ΕΟΚΑ. Η πολεμική αρετή των Ελλήνων έχει να επιδείξει στιγμές αγώνων που είναι ολότελα ξένες στους κατσαπλιάδες επιβουλείς του Ελληνισμού. Οι αγώνες αυτοί δεν πρόκειται να λησμονηθούν όσο υπάρχει έστω κι ένας Έλληνας. Θα συνεχίζονται μέχρι την τελική δικαίωση.
Εικόνα 2: 3 Βρετανοί αστυνομικοί περιπολούσαν στην Κύπρο το 1956 επί της οδού Λήδρας. Ένας μαχητής της ΕΟΚΑ τους εκτέλεσε. Το περιστατικό συνέβη έξω απ' το κτίριο της εφημερίδας Cyprus Mail. O τότε εκδότης της, Victor Bocker, διακρίνεται στα δεξιά.
Εικόνα 3: Ο επιχειρών υπό τω αρχηγώ Διγενή Γρηγόρης Αυξεντίου δολοφονήθηκε κατόπιν μίας 10ωρης θερμοπύλειας μάχης με τις βρετανικές δυνάμεις ασφαλείας (κατοχής) στο κρυσφήγετο του στο όρος Τρόοδος. Ο Αυγουστής Ευσταθίου παραδόθηκε καταπώς φαίνεται στην φωτογραφία. Ο Γρηγόρης Αυξεντίου ήταν γνωστός με το ψευδώνυμο Ζήδρος. Εκ των υστέρων ονομάστηκε 'Σταυραετός του Μαχαιρά'. Οι Βρετανοί δεν μπορούσαν να τον πιάσουν και τον είχαν επικηρύξει έναντι 250 λιρών. Κρυφά παντρεύτηκε την Βασιλική μία νύχτα στο μοναστήρι του Αχειροποιήτου στις 10 Ιουνίου 1955. Ποτέ οι Βρετανοί δεν μπόρεσαν να πιάσουν το Ζήδρο. Μεταμφιέστηκε σε καλόγερο στο μοναστήρι του Μαχαιρά, κοντά στο οποίο ήταν το κρησφύγετό του. Πλησιάζοντας οι Βρετανοί στο μοναστήρι δεν έχασε το κουράγιο του και μεταμφιεσμένος πέρασε τους Βρετανούς χωρίς να τον αναγνωρίσουν. Στις 3 Μαρτίου του 1957 οι Βρετανοί, ύστερα από προδοσία πληροφορήθηκαν το κρησφύγετό του κοντά στο Μαχαιρά. Το περικύκλωσαν με στρατιωτικά αυτοκίνητα κι ελικόπτερα. Έριξαν βενζίνη και τον έκαψαν ζωντανό. Το καμμένο σώμα του θάφτηκε στις 4 Μαρτίου στις Κεντρικές Φυλακές Λευκωσίας, στο χώρο που είναι γνωστός ως 'Τα φυλακισμένα μνήματα'. Ο τότε ανταποκριτής του πρακτορείου Associated Press στην Κύπρο Άλεξ Ευθυβούλου μετέδωσε μεταξύ άλλων ότι η μάχη άρχισε στις 4.30΄ π.μ κι έληξε στις 2.00΄ μ.μ . Η μάχη διεξαγόταν υπό ραγδαίας βροχής και πριν φονευθεί ο Γρηγόρης Αυξεντίου έριξε 1000 σφαίρες κι αρκετές χειροβομβίδες φονεύοντας 47 στρατιώτες. Την διεύθυνση της μάχης την είχε ο Υπολοχαγός Τζων Μίντλεττον. Έλληνες και ξένοι ποιητές εμπνεύστηκαν απ' τον αγώνα και το θάνατο του Γρηγόρη Αυξεντίου κι έγραψαν ποιήματα προς τιμήν του, σημαντικότερο εκ των οποίων Ο 'Αποχαιρετισμός' του Γιάννη Ρίτσου.
Εικόνα 4: Στην φωτογραφία διακρίνονται δύο χέστες Βρετανοί στρατιώτες που βίωσαν τον τρόμο εξαιτίας της επίθεσης της ΕΟΚΑ στο κτίριο της εφημερίδας 'London's Daily Mirror' τον Μαϊο του 1956. Η βόμβα εκτοξεύτηκε απ' την ταράτσα κτιρίου της Λευκώσίας.
Η ΕΟΚΑ κατηγορείται απ' τους Βρετανούς και τους αριστερούς ότι ευθύνεται για τις δολοφονίες 203 Ελληνοκύπριων πολιτών και 14 αστυνομικών. Η ανακίνηση απ' το ΑΚΕΛ του ζητήματος της αποκατάστασης της μνήμης των μελών κι οπαδών του που έχουν δολοφονηθεί από την ΕΟΚΑ, με την κατηγορία της προδοσίας, κι η υποστήριξη που βρήκε απ' το ΔΗΣΥ, άνοιξε για πρώτη φορά το κεφάλαιο των εκτελέσεων 1955-1959. Ο Διγενής διέταξε τις δολοφονίες αστυνομικών, με σκοπό να τους υποχρεώσει σε παραίτηση ή συνεργασία με την ΕΟΚΑ. Εξαιρετική στρατηγική σύλληψη. Ένα απ' τα πρώτα θύματα ήταν ο Ηρόδοτος Πουλλής που εκτελέστηκε στις 8 Αυγούστου 1955 με διαταγή του Γιωρκάτζη, ενώ παρακολουθούσε συγκέντρωση της Αριστεράς στη Λευκωσία. Για τη δολοφονία του Πουλλή συνελήφθη και καταδικάστηκε σε θάνατο ο Μιχαλάκης Καραολής, ο οποίος συμμετείχε στην επιχείρηση, αλλά δεν ήταν ο εκτελεστής. Ο βάρβαρος τρόπος με τον οποίο αντέδρασαν οι Βρετανοί στη δράση της ΕΟΚΑ, με τα απάνθρωπα κατασταλτικά μέτρα και τους απαγχονισμούς των αγωνιστών, συσπείρωσε τον πληθυσμό γύρω από την οργάνωση και δεν άφησε καθόλου περιθώριο για προβληματισμό, σε ό,τι αφορούσε τα θύματα της ΕΟΚΑ. Οι αστυνομικοί, είτε θα έπρεπε να προσχωρήσουν στην ΕΟΚΑ, είτε να παραιτηθούν. Η εξέλιξη αυτή είχε αρνητικές συνέπειες στην οργάνωση. Οι Ελληνοκύπριοι αστυνομικοί αντικαταστάθηκαν με Τουρκοκύπριους, ενώ ορισμένοι που ήθελαν να διατηρήσουν τις δουλειές τους, χωρίς να κινδυνεύσουν απ' την ΕΟΚΑ, εξωθήθηκαν να παίζουν διπλό ρόλο. Η πιο κλασική περίπτωση διπλού πράκτορα ήταν αυτή του Γεώργιου Λαγοδόντη, ο οποίος στο τέλος του αγώνα βρέθηκε να κατέχει δίπλωμα αγωνιστή, που του έδωσε ο Γρίβας και τιμητική διάκριση απ' τον Βρετανό κυβερνήτη για την αφοσίωσή του στο αποικιακό καθεστώς.
Εικόνα 5: Εκδήλωση διαμαρτυρίας για τις δολοφονίες ΑΚΕΛικών από την ΕΟΚΑ.
Εικόνα 6: Ο Ψάλτης Μανόλης Πιερίδης εκτελέστηκε εν ώρα λειτουργίας στην εκκλησία της Κυθρέας από 4 κουκουλοφόρους. Τη στιγμή της εκτέλεσης βρίσκονταν στην εκκλησία και τα 2 απ' τα 4 παιδιά του.
Στις 17 Aπριλίου 1955 ο Διγενής έγραψε στο ημερολόγιό του ότι είχε συντάξει προειδοποίηση προς το AKEΛ να μην παρεμβαίνει στο έργο της EOKA, 'άλλως θα πέση λεπίδι'. Στις 21 Aπριλίου του 1955 σημείωσε στο ημερολόγιό του: 'Mε απασχολεί σήμερον σοβαρώς το ζήτημα καταπνίξεως πάσης κομμουνιστικής κινήσεως'. Η ΕΟΚΑ δεν εκδηλώθηκε δυναμικά κατά του ΑΚΕΛ, παρά μόνον το 1958, όταν άρχισαν οι συστηματικές εκτελέσεις στελεχών του κόμματος. Λίγο πριν απ' την εκδήλωση του κύματος δολοφονιών, στα τέλη του 1957, ο Γρίβας έγραψε στον Mακάριο: 'Διά τους κομμουνιστάς έπρεπε να είχε εφαρμοσθή η αρχή την οποίαν υπέδειξα ευθύς εξ αρχής, άμα τη εμφανίσει των εις το πολιτικόν πεδίον, εκ της αφανείας εις ήν κατεδίκασαν εαυτούς διά των πράξεών των, δηλαδή να κτυπηθούν, να ταπεινωθούν, ώστε να μη δύνανται να προβληθούν ούτε επί του πολιτικού ούτε επί του αγωνιστικού πεδίου'. Ο Διγενής σχεδίαζε να θέσει με τη βία το ΑΚΕΛ στο πολιτικό περιθώριο: 'Πρέπει να αντιμετωπίσωμεν την κατάστασιν θαρραλέα. Oι κομμουνισταί είναι αντίπαλοί μας, είτε το θέλουμε, είτε όχι. Eνδείκνυται να τους εξοντώσωμεν ως πολιτικήν οντότητα, ώστε να μη είναι πλέον υπολογίσιμος και δυναμένη διά των αποφάσεών της να επηρεάζη το εθνικόν ζήτημα, όπως δηλαδή συνέβαινε μέχρι τούδε', έγραψε. Η απόφασή του να εξουδετερώσει το ΑΚΕΛ συνέπεσε της ίδρυσης της 'Παγκύπριας Επιτροπής Κυπριακού Αγώνα' (ΠΕΚΑ). Γενικός υπεύθυνος της ΠΕΚΑ ήταν ο Τάσσος Παπαδόπουλος, ο οποίος δημιούργησε ένα δίκτυο πληροφοριοδοτών, μέσω των οποίων ελέγχονταν οι δραστηριότητες της Αριστεράς. Στη βάση και των εκθέσεων που ετοίμαζε ο Παπαδόπουλος, ο Διγενής οργάνωσε την εκστρατεία του κατά του ΑΚΕΛ. Την ίδια περίοδο, η ΤΜΤ, υπό τον Ντενκτάς, με φόνους, κακοποιήσεις κι εκβιασμούς, εξανάγκαζε τους Τουρκοκύπριους που ήταν οργανωμένοι στην Αριστερά να ενταχθούν στις δεξιές τουρκοκυπριακές συντεχνίες. Το 1958 ήταν η εποχή που οι Κύπριοι διχάστηκαν βαθιά σε Αριστερούς-Δεξιούς, Έλληνες και Τούρκους. Πέρα απ' τους Αριστερούς που δολοφονήθηκαν απ' την ΕΟΚΑ και την ΤΜΤ, το δίμηνο Ιούλιος-Αύγουστος 1958 δολοφονήθηκαν 107 Κύπριοι, 54 Έλληνες και 53 Τούρκοι, σε βίαια δικοινοτικά επεισόδια. Το ΑΚΕΛ έκανε μυστικές αποστολές στην Αθήνα και ζήτησε απ' τον Μακάριο που ήταν εξόριστος εκεί να ασκήσει την επιρροή του για να σταματήσει ο διχασμός. Η αντεθνική δραστηριότητα της ηγεσίας του ΑΚΕΛ έγινε αντιληπτή απ' τον μηχανισμό πληροφοριών της ΠΕΚΑ κι ο Τάσσος Παπαδόπουλος έγραψε στον Γρίβα ότι η παρέμβαση αυτή του ΑΚΕΛ συνιστούσε προδοσία του αγώνα: 'Η ηγεσία του ΑΚΕΛ τυφλωμένη από τας περί 'διεθνισμού' και 'αδελφών Τούρκων' δοξασίας της, κατεπρόδωσε διά μίαν εισέτι φοράν τον αγώνα του λαού μας, αποδώσασα την ευθύνην διά τα διαδραματιζόμενα "στην λανθασμένη τακτική του ενόπλου αγώνα της ΕΟΚΑ, και η οποία τακτική ωδήγησεν εις (...) το ξεσήκωμα των Τούρκων'. Η πραγματικότητα είναι πως η ΕΟΚΑ δολοφόνησε πολύ περισσότερους Δεξιούς παρά Αριστερούς. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της αποικιακής κυβέρνησης, 230 Ελληνοκύπριοι εκτελέστηκαν ή πέθαναν εξ αιτίας της ΕΟΚΑ, απ' τους οποίους οι ΑΚΕΛικοί αποτελούν μια μικρή μειοψηφία. Αν κι όσοι είχαν λόγο και ρόλο στις δολοφονίες οφείλουν να δώσουν εξηγήσεις για την κάθε ζωή που χάθηκε, η περίπτωση των ΑΚΕΛικών διαφέρει από τις υπόλοιπες, διότι οι εκτελέσεις αυτές έχουν ταυτιστεί από την ΕΟΚΑ με την 'προδοσία' του ΑΚΕΛ.
Συνεπεία των δολοφονιών, που έγιναν μαζεμένες το 1958, και της τρομοκρατίας που επεκτάθηκε και μετά το τέλος του αγώνα, δημιουργήθηκε μια περιρέουσα ατμόσφαιρα, σύμφωνα με την οποία το ΑΚΕΛ, ως κόμμα, ενεργούσε υπό την καθοδήγηση της Intelligence Service και πρόδιδε τον αγώνα της ΕΟΚΑ. Το ζήτημα δεν αφορά μόνο στη διερεύνηση μιας προς μια των περιπτώσεων των εκτελεσθέντων, για να διαφανεί εάν ήταν ή όχι προδότες, αλλά να τεκμηριωθεί ή να αναιρεθεί ο ισχυρισμός ότι το ΑΚΕΛ συνεργάστηκε με τους Βρετανούς. Σε 6 φακέλους που καλύπτουν την περίοδο 1945- 1962, είναι συγκεντρωμένα στα Βρετανικά Αρχεία τα έγγραφα της Υπηρεσίας Ασφαλείας (MI5) και της Μυστικής Υπηρεσίας Πληροφοριών Ασφαλείας (MI6) των Βρετανών, που αποχαρακτηρίστηκαν κι αφορούν τον Γεώργιο Γρίβα-Διγενή, ο οποίος ήταν ο στρατιωτικός ηγέτης των Ελληνοκυπρίων στον αγώνα του 1955-1959 κατά της αποικιοκρατίας. Μεταξύ των υπολοίπων εγγράφων, δημοσιεύθηκε κι ένα σημείωμα του επικεφαλής της Διευθύνσεως της βρετανικής μυστικής υπηρεσίας ΜΙ6 για τη Μέση Ανατολή, με ημερομηνία 4 Μαΐου 1955, στο οποίο αναφέρεται ότι πιθανότατα ο 'Διγενής' είναι ο Γεώργιος Γρίβας. Το έγγραφο αναφέρει: 'Οι Αρχές στην Κύπρο θεωρούν μάλλον πιθανό ότι ο αρχηγός της τρομοκρατικής οργάνωσης ΕΟΚΑ, με το ψευδώνυμο Διγενής, είναι στην πραγματικότητα ένας πρώην αξιωματικός του ελληνικού στρατού, συνταγματάρχης (ή στρατηγός), ο οποίος στη διάρκεια του πολέμου ήταν διοικητής της παραστρατιωτικής, αντικομμουνιστικής οργάνωσης 'Χ'. Δυστυχώς πολύ λίγες πληροφορίες είναι γνωστές για την προσωπική εμφάνιση του Γρίβα στις αρχές ασφαλείας της Κύπρου και οποιαδήποτε σημαντική πληροφορία γι’ αυτόν θα πρέπει να τη γνωρίζουν'. Στο έγγραφο αυτό δεν κατονομάζεται η πηγή πληροφοριών του Βρετανού πράκτορα. Αυτή η πηγή δεν ήταν άλλη απ' τον τότε Γενικό Γραμματέα του ΚΚΕ, τον Σοβιετικό πολίτη Νίκο Ζαχαριάδη. Αυτό το σίχαμα τίμησαν πρόσφατα στη Σιβηρία οι μπολσεβίκοι του Περισσού. Ο Ζαχαριάδης μιλώντας στο ραδιοφωνικό σταθμό του ΚΚΕ 'Ελεύθερη Ελλάδα', που συμπτωματικώς εξέπεμπε απ' το Σιδηρούν παραπέτασμα, κατέδωσε δημοσίως τον 'Διγενή'. Ήταν 26 Απριλίου του 1955, 25 ημέρες μετά την έναρξη του αντιαποικιακού αγώνος της ΕΟΚΑ την 1η του Απρίλη.
Η δήλωση του Ζαχαριάδη: 'Πρέπει να ξεσκεπάσουμε τους εθνοπροδότες, κάτω από όποια μάσκα κι αν παρουσιάζονται, κι έτσι να τους απομονώσουμε. Σήμερα πια, που τα πασχαλιάτικα βαρελόττα σκάσαν και ο ψευτοδιγενής του Γρίβα ξεσκεπάστηκε, μπορούμε να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι. Πρόκειται λοιπόν για τα παρακάτω: Τον Οκτώβρη του 1954, αξιωματικός του στρατού της Αθήνας εμφανίστηκε στην Κύπρο, όπου είπε ότι θα αρχίσει αντάρτικο και ότι τη δουλειά αυτή τη διευθύνει ο γνωστός αρχιχίτης Γρίβας'.
Την Πρωτομαγιά του 1955, το δημοσιογραφικό όργανο του ΑΚΕΛ 'Νέος Δημοκράτης' (κάθε σύμπτωση με το κόμμα Νέα Δημοκρατία ανήκει στην σφαίρα του συνωμοσιολογικού ρεαλισμού) συμπλήρωσε τον χαφιέ Ζαχαριάδη: 'Ο ψευτοδιγενής του αρχιχίτη Γρίβα κυκλοφόρησε και άλλο λαθρόβιο φυλλάδιο με το οποίο προσπαθεί να λερώσει το ΑΚΕΛ με τη ρετσινιά του 'συνεργάτη' των Άγγλων…Ο Ψευτοδιγενής Χίτης επαινεί τους συνταγματόφιλους και χύνει όλη του τη χολή ενάντια στο ΑΚΕΛ. Το ΑΚΕΛ είναι το κόμμα που ξεσκέπασε τον ψευτοδιγενή και έδειξε στο λαό πως τα μάσκουλά του σκοπόν έχουν να συγκαλύψουν την προδοσία του Κυπριακού από μέρους της Παπαγικής Κυβέρνησης, τη γραμμή της παραχώρησης βάσεων στους Εγγλέζους, την τακτική συνταγματική προθεσμία και τη διάσπαση από μέρους του Αρχιεπισκόπου και της λεγόμενης Εθναρχίας… Ο ψευτοδιγενής, όργανο των Αγλλοαμερικανών ιμπεριαλιστών, υποτιμά τη νοημοσύνη του Κυπριακού λαού και νομίζει πως με τα μάσκουλά του και τις απειλές μπορεί να αλλοιώσει τα αδυσώπητα γεγονότα, να τρομοκρατήσει το λαό και να τον παρασύρει στα φιλοϊμπεριαλιστικά του σχέδια'.
Στα αποχαρακτρισθέντα έγγραφα, η μεγαλύτερη έμφαση δίδεται στις σχέσεις του Γρίβα Διγενή με το Μακάριο, την τότε ελληνική κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή, στα πολιτικά σχέδιά του στην Ελλάδα, αλλά και στο χαρακτήρα του ανδρός. Σύμφωνα με το Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΚΥΠΕ), σε έγγραφο με ημερομηνία 12.6.1956 και τίτλο 'Ο στρατηγός Γρίβας κι η Οργάνωση Χ', αναφέρονται ως μειονεκτήματά του 'η αλαζονεία του, η έπαρση κι η περιορισμένη διανοητική δύναμή του'. Ο Διγενής που ενέπνευσε την στρατηγική σκέψη όλων των στρατιωτικών σχολών του κόσμου αναφέρεται ως 'άτομο περιορισμένης διανοητικής δύναμης'. Αυτό ορίζει η βρετανική προπαγάνδα κι οι οπαδοί του παραπετάσματος. Στο ίδιο έγγραφο, το ιστορικό του αποδείκνυε πως ήταν καλός επαγγελματίας στρατιώτης, θαρραλέος, οπαδός της μοναρχίας και 'λυσσαλέος αντικομμουνιστής', στοιχεία που εκτιμούσαν οι Βρετανοί των υπηρεσιών ασφαλείας. Αποκαλύπτεται ότι είχε συζητηθεί με τον προσωπάρχη του Βρετανού κυβερνήτη της Κύπρου την αμαύρωση του Γρίβα, μέσα από αρνητική προπαγάνδα. Ο προσωπάρχης είχε συμφωνήσει με την τελική εκτίμηση των αρμοδίων υπηρεσιών πως 'κάθε απόπειρα να εφευρεθεί βρωμιά για τον Γρίβα θα ήταν δίκοπο όπλο'. Αυτό αποδεικνύει την εμπιστοσύνη και το σεβασμό του κυπριακού λαού στο πρόσωπο του ήρωα Διγενή. Η λάσπη δεν πιάνει ποτέ στους ήρωες.
Στις 11.3.1959, ο Βρετανός Ταξίαρχος Μπιλ Μάγκαν, διευθυντής της ΜΙ5 με ευθύνη συντονισμού των συνεργατών της υπηρεσίας στο εξωτερικό, επιχείρησε μία εκτενέστατη 'σκιαγράφηση της προσωπικότητας' του Διγενή. Τον χαρακτηρίζει αρχικά 'ασυνήθιστο άνδρα' κι επαναλαμβάνει σε διάφορα σημεία ότι επρόκειτο για έναν άνθρωπο 'πρακτικό', ο οποίος δεν ήταν 'της αφηρημένης θεωρίας'. Στο ίδιο έγγραφο ο Διγενής περιγράφεται ως ένας 'καιροσκόπος' άνθρωπος της δράσης, 'χωρίς διορατικότητα', αλλά 'με αποφασιστικότητα'. 'Είναι απ' αυτούς που πράττουν, όχι απ' αυτούς που σκέφτονται. Είναι ανίκανος να καταστρώσει ένα στρατηγικό σχέδιο, αλλά σίγουρος ότι θα μπορούσε να αντιμετωπίσει οποιαδήποτε τακτική πρόκληση εμφανιζόταν μπροστά του', αναφέρεται ενδεικτικά. Στην προσπάθεια αντιμετώπισης του Γρίβα, οι Βρετανοί, όπως μεταδίδει απ' το Λονδίνο το ΚΥΠΕ, ερεύνησαν προσεκτικά και το παρελθόν του. Σ' έγγραφο, με ημερομηνία 26.4.1956, αναφέρεται ότι 'η (βρετανική) κυβέρνηση της Κύπρου επιζητεί εναγωνίως ν' αποκτήσει οποιεσδήποτε λεπτομέρειες για τις αντικομμουνιστικές επιχειρήσεις και τις φρικαλεότητες που πραγματοποιήθηκαν στην Ελλάδα από την Οργάνωση 'Χ' του Γρίβα'. Σκοπός των Βρετανών στην Κύπρο ήταν να περάσουν τις λεπτομέρειες σ' ένα φυλλάδιο, που θα κυκλοφορούσαν ανωνύμως, με στόχο να στρέψουν τους Κύπριους κομμουνιστές εναντίον του Γρίβα και της ΕΟΚΑ και να τους κάνουν 'πιο πρόθυμους να αποκηρύξουν και να εναντιωθούν στην ΕΟΚΑ'.
Πριν απ' το σχέδιο Μακμίλαν, έγγραφο της MI6 με ημερομηνία 18.3.1958, που απευθύνεται προς το Αποικιακό Γραφείο, με τίτλο 'Οι απόψεις του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου για την κατάσταση στην Κύπρο', αναφέρει πως σε ομιλία του στις 26.2 στην Αθήνα σε κοινό Κυπρίων κι υποστηρικτών της ελληνικής κυβέρνησης που είχαν επιρροή, ο Μακάριος είχε πει ότι έπρεπε να βρεθεί ένας τρόπος εξόδου απ' το κυπριακό αδιέξοδο, απ' τη στιγμή που 'ο κυπριακός λαός και πράγματι και ο ίδιος είχαν κουραστεί από τον αγώνα'. Το έγγραφο αναφέρει ότι ο Μακάριος είχε εκμυστηρευθεί σ' έναν απ' τους συμβούλους του σε μία πρόσφατη συνομιλία ότι είχε κάνει λάθος μη αποδεχόμενος τους όρους που είχαν προσφερθεί απ' τον Χάρντινγκ, κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων μεταξύ τους. Στα περισσότερα απ' τα έγγραφα, που αναφέρονται στον ρόλο και τις επαφές του Διγενή στην Κύπρο, της περιόδου μετά τον αγώνα κατά των Βρετανών, επισημαίνονται απ' τους συντάκτες οι όλο και πιο κακές σχέσεις με τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο. Στην αναλυτικότατη σκιαγράφηση του χαρακτήρα και των κινήτρων του Διγενή, ο Ταξίαρχος Μάγκαν σχολιάζει πως 'η σχέση του Γρίβα με τον Μακάριο δεν ήταν ποτέ εύκολη'. Όπως εξηγεί, 'έμοιαζαν να μην συμπαθούν ο ένας τον άλλον και σε πολλές αναφορές του πρώτου στον δεύτερο διακρίνεται μια νότα περιφρόνησης'. Όχι ιδιαίτερα ομαλές ήταν κι οι σχέσεις του Διγενή με την ελληνική κυβέρνηση. Ο Μάγκαν αναφέρει ότι ο Διγενής δεν ήταν 'δουλοπρεπής' απέναντι στους πολιτικούς: 'Αντίθετα εισερχόταν όσο μπορούσε στα δικά τους χωράφια. Δεν είχε καμία αίσθηση προσωπικής κατωτερότητας'. Στα έγγραφα του 1959 το ενδιαφέρον των Βρετανών της MI5 στρέφεται στις πολιτικές επιδιώξεις του Διγενή, στις συμβουλές που λάμβανε από συμμάχους του στην Αθήνα και την οξυμένη σχέση του με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή και τον τότε Υπουργό Εξωτερικών Ευάγγελο Αβέρωφ (τον ιδεολογικό μέντορα και προωθητή του Αντώνη Σαμαρά).
Ο Διγενής διατείνετο ότι δεν είχε πρόθεση να μπει στην πολιτική αρένα της Ελλάδας, ωστόσο η εκτίμηση των Βρετανών κι αρκετών εκ των ατόμων που βρίσκονταν στον στενό του κύκλο ήταν πως θα έπαιρνε την απόφαση, όταν θα έκρινε ώριμες τις συνθήκες. Οι Βρετανοί τον θεωρούσαν 'υπερβολικά φιλόδοξο' για να μείνει εκτός ελληνικής πολιτικής σκηνής, ιδίως απ' τη στιγμή που θεωρούσε ότι του αναλογούσε ένα ρόλος 'σωτήρα του έθνους'. Πολλές είναι επίσης οι αναφορές σε ανησυχία της κυβέρνησης Καραμανλή για την επίπτωση που θα είχε η κάθοδος του Διγενή στην πολιτική. Ο προδότης Καραμανλής του 'Η Κύπρος κείται μακράν' θεωρείται 'Εθνάρχης' (κατά το εβραϊκό Γενάρχης) κι ο Ήρωας Γρίβας-Διγενής που οργάνωσε τον ανταρτοπόλεμο της ΕΟΚΑ θεωρείται 'φιλόδοξος'. Αυτή είναι η προπαγάνδα των αλητών της Δημοκρατίας. Αυτοί οι αχυρένιοι αλήτες είναι αυτοί οι οποίοι διοικούν την πατρίδα μας μέχρι σήμερα. Οι δυναστείες των προδοτών. Βάσει βρετανικών αναφορών εκτιμάται ότι ο Διγενής είχε 4 επιλογές ώστε να βρεθεί στην εξουσία, ενδεχόμενο που για ένα διάστημα αρκετών μηνών θεωρείτο υπαρκτό, τόσο απ' την Αθήνα όσο και στο Λονδίνο, όπως προκύπτει απ' τα έγγραφα. Οι επιλογές ήταν είτε η απόσχιση βουλευτών της ΕΡΕ που θα έριχναν την κυβέρνηση Καραμανλή, είτε ο σχηματισμός ενός νέου κόμματος με τον ίδιο επικεφαλής, είτε η λαϊκή πίεση μέσω διαδηλώσεων, είτε ένα στρατιωτικό πραξικόπημα. Λίγο πριν αποφασίσει ο Γρίβας να τεθεί επικεφαλής νέου πολιτικού κινήματος στην Ελλάδα, οι Βρετανοί σχολίαζαν ότι μετά τον αρχικό ενθουσιασμό προς το πρόσωπό του, λόγω της δράσης της ΕΟΚΑ, οι Έλληνες φαίνονταν να είχαν ξεχάσει ποιος ήταν και ότι επομένως οι προοπτικές πολιτικής επιτυχίας είχαν περιοριστεί. Το 1959 ο Διγενής απασχόλησε τους Βρετανούς με τη στάση του και τις δηλώσεις του αναφορικά με τις διαπραγματεύσεις της προδοτικής Συνθήκης Ζυρίχης-Λονδίνου που άνοιξε την κερκόπορτα στον Αττίλα. Συνομιλία συνεργάτη του με φιλικό πρόσωπο ήλθε εις γνώσει των Βρετανών. Ο Διγενής φέρεται να είχε πει στον συνεργάτη του πως βρισκόταν σε δίλημμα για τη στάση που έπρεπε να τηρήσει έναντι των συνομιλιών, γιατί πίστευε πως, αν αντιτίθετο, θα είχε την υποστήριξη της πλειοψηφίας του λαού. Κάτι τέτοιο, όμως, θα προκαλούσε σχίσμα τόσο στην Κύπρο όσο και στην Ελλάδα. Οι αλήτες του πολιτικάντικου συστήματος, προκειμένου να εδραιωθούν στις καρέκλες της εξουσίας είχαν εύλογο φόβο απ' την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Εξ ου το Κυπριακό πρόβλημα. Η λύση του Κυπριακού είναι η εξόντωση των πολιτικών αλητών. Αυτοί το δημιούργησαν, αυτοί θα το πληρώσουν.
Τον Σεπτέμβριο του 1959 βρετανική διπλωματική έκθεση απ' την Αθήνα επισήμαινε πως απ' την αρχή η στάση του Διγενή επί του θέματος ήταν διφορούμενη. 'Από τη μία έλεγε ότι ήταν απλός στρατιώτης, που είχε καθήκον ν' αποδεχθεί πολιτικές συμφωνίες, αλλά απ' την άλλη πλευρά νιώθοντας ότι δεν τον είχαν πληροφορήσει πλήρως για τις εξελίξεις, άρχισε να έχει επιφυλάξεις για τις Συμφωνίες', ανέφερε ο Βρετανός πρεσβευτής στην Αθήνα. Με το πέρασμα των μηνών οι δηλώσεις του Διγενή ότι δεν είχε εμπλοκή κι ενημέρωση για τις Συμφωνίες Λονδίνου- Ζυρίχης και πως εσκεμμένα τον είχαν 'κρατήσει στο σκοτάδι', ώστε να του παρουσιάσουν 'τετελεσμένα', ήταν προφανές πως προκαλούσαν ακόμα περισσότερες εντάσεις στις σχέσεις του με τον Μακάριο και την κυβέρνηση των Αθηνών, όπως συχνά επισημαίνουν οι Βρετανοί.
Το συμπέρασμα απ' τα ανωτέρω είναι πως η Κύπρος επωλήθη απ' το ελλαδικό-κυπριακό πολιτικό κατεστημένο για τριάκοντα αργύρια, εξαργυρωμένα σε πολιτικούς θώκους. Οι ήρωες έχυσαν το αίμα τους για την λευτεριά κι οι πολιτικοί αλήτες έκαναν συμφωνίες. Το μήνυμα είναι ένα και συνάμα όρκος για κάθε ψυχωμένο Έλληνα Εθνικιστή: Σκατόψυχοι πουτάνας γιοι πολιτικοί θα σας κρεμάσουμε απ' τα έντερα σας. Αν ζούμε, ζούμε μονάχα γι' αυτό. Η ώρα αυτή θα σημάνει πολύ πιο σύντομα απ' όσο φαντάζεστε. Το κράτος της αρπαχτής και της εθνοπροδοσίας θα το κάνουμε κομματάκια και θα σας στείλουμε στο διάολο. Οι μυστικές υπηρεσίες σας κι οι τοποτηρητές του καθεστώτος ας φυλάνε τα νώτα τους. Η ΕΟΚΑ έδωσε το αιώνιο παράδειγμα. Κάθε συνεργάτης του καθεστώτος θα έχει την αντιμετώπιση που αξίζει σε προδότες του εθνικού σκοπού. Ο σκοπός είναι ιερός. Η απελευθέρωση των Ελλήνων θα περάσει πάνω απ' το πτώμα του κοινοβουλευτισμού.
Θεωρούμε απαραίτητο να μνημονεύσουμε τον Έλληνα Βάρκα Γεώργιο απ' την Θεσσαλονίκη, ο θάνατος του οποίου δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα 'Mακεδονία' της 13ης Δεκεμβρίου 1976 με τον τίτλο 'Συνταξιούχος αυτοκτόνησε διαμαρτυρόμενος για την κατοχή της Kύπρου'. Η ιδιόχειρη επιστολή του θανόντα εξηγούσε τους λόγους της πράξης του κι ίσως τα τραγικά γεγονότα της Kύπρου στάθηκαν η αφορμή. H μεγάλη αγάπη του για την πατρίδα αποδεικνύεται απ' το κείμενο της διαθήκης του στην οποία αναφέρει ότι σε περίπτωση κινδύνου της Πατρίδας επιθυμεί η περιουσία του να περιέλθει στο δημόσιο για λογαριασμό των Eνόπλων Δυνάμεων. Έγραψε 3 ιδιόγραφες διαθήκες με τις οποίες κατέστησε κληρονόμο το Aριστοτέλειο Πανεπιστήμιο με σκοπό απ' τα έσοδα της περιουσίας του να χορηγούνται υποτροφίες σε οικονομικά αδύνατους και μ' εξαιρετικό ταλέντο φοιτητές. Ποιός απ' τους πολιτικούς έχει δώσει έστω μία δραχμή ή ευρώ υπέρ του Δημοσίου; ΟΥΔΕΙΣ!
ΖΗΤΩ ΤΟ ΕΘΝΙΚΙΣΤΙΚΟ ΑΝΤΑΡΤΙΚΟ ΠΟΛΕΩΝ!
